- Τις ακίνητες προσθετικές αποκαταστάσεις, οι οποίες τοποθετούνται σε δόντια-στηρίγματα (βλ. Στεφάνες – Θήκες και Γέφυρες) και κατασκευάζονται σύμφωνα με συγκεκριμένη τεχνική και αποτελούν την πρώτη επιλογή, όπου αυτό είναι εφικτό. Τα κύρια πλεονέκτηματα τους είναι η άνεση, η άριστη αισθητική και η πλήρης αναπλήρωση της μασητικής λειτουργίας.
- και τις κινητές προσθετικές αποκαταστάσεις, οι οποίες στηρίζονται αποκλειστικά στα ούλα (βλ. Ολικές Οδοντοστοιχίες),όταν δεν υπάρχουν καθόλου δόντια, είτε στηρίζονται εν μέρει σε ούλα και εν μέρει σε δόντια (βλ. Μερικές Οδοντοστοιχίες). Αποτελούν περισσότερο οικονομικές λύσεις από τις ακίνητες αποκαταστάσεις και καθαρίζονται πολύ εύκολα, αφού ο ασθενής μπορεί να τις αφαιρεί και να τις επανατοποθετεί. Το μοναδικό μειονέκτημα τους είναι,ότι ακριβώς επειδή είναι κινητές εργασίες , δεν διευκολύνουν την μάσηση όσο οι ακίνητες αποκαταστάσεις.
Ιδιαίτερη κατηγορία στην οδοντική προσθετική αποτελούν οι προσωρινές-μεταβατικές αποκαταστάσεις. Πρόκειται για κινητές ή ακίνητες προσθέσεις και ο ρόλος τους είναι εξαιρετικής σημασίας. Με τις προσωρινές αποκαταστάσεις δεν διαφοροποιείται καθόλου η μασητική ικανότητα άλλα ούτε και η αισθητική του στόματος και του προσώπου για την χρονική περίοδο, που θα χρειαστεί μέχρι να κατασκευαστούν οι τελικές προσθέσεις. Με λίγα λόγια, με τις προσωρινές αποκαταστάσεις ο ασθενής δεν χρειάζεται να παραμείνει χωρίς δόντια σε καμμία φάση της θεραπείας του.
Τα τελευταία χρόνια με τις σύγχρονες τεχνικές και τα εξελιγμένα συστήματα βιοϋλικών μπορούμε να κατασκευάζουμε προσθετικές αποκαταστάσεις με απαράμιλλη αισθητική.
Στεφάνες–Θήκες
Η στεφάνη είναι μια ακίνητη αποκατάσταση ολικής κάλυψης, η οποία συγκολλάται σε ένα φυσικό δόντι ή σε οδοντικό εμφύτευμα (βλ. στεφάνες σε εμφυτεύματα) σε αντίθεση με τις όψεις ρητίνης/πορσελάνης και τα ένθετα/επένθετα , που αποτελούν αποκαταστάσεις μερικής κάλυψης. Οι τελευταίες θεωρούνται και οι πλέον συντηρητικές γι αυτό και προτιμούνται, όπου αυτό είναι εφικτό. Επομένως η στεφάνη, ή κατά το κοινώς λεγόμενο ”θήκη”, είναι μια κορώνα ολικής κάλυψης του δοντιού, που εφαρμόζει και αγκαλιάζει σφιχτά το δόντι και έχει το σχήμα, το μέγεθος και το χρώμα ενός φυσικού δοντιού.
Γέφυρες
Όταν ο ασθενής έχει χάσει ένα ή παραπάνω δόντια, κι εφόσον τα εναπομείναντα δόντια, που προορίζονται για στηρίγματα, είναι αρκετά σε αριθμό, τότε μπορεί να κατασκευαστεί μια προσθετική αποκατάσταση (γέφυρα), η οποία στηρίζεται στα δόντια-στηρίγματα (συγκολλάται μόνιμα) και αναπληρώνει τα ελλείποντα δόντια. Ουσιαστικά πρόκειται για στεφάνες (σ.σ. θήκες), που είναι κατασκευασμένες η μια δίπλα στην άλλη και οι οποίες είναι ενωμένες μεταξύ τους.
Γέφυρες κατασκευάζονται και πάνω σε οδοντικά εμφυτεύματα, όταν δεν υπάρχουν δόντια.
Τα στάδια κατασκευής μιας γέφυρας περιλαμβάνουν την παρασκευή (δηλ. τον τροχισμό) των δοντιών-στηριγμάτων, την κατασκευή και προσωρινή συγκόλληση της προσωρινής γέφυρας, την αποτύπωση των δοντιών , την κατασκευή της αποκατάστασης και την τελική συγκόλλησή της στα δόντια στηρίγματα.
Πρέπει να τονιστεί, πως η λύση μιας γέφυρας επί δοντιών δεν θα πρέπει να είναι η πρώτη επιλογή μας για την αναπλήρωση οδοντικών ελλειμμάτων. Με την είσοδο των εμφυτευμάτων στην Οδοντική προσθετική και την τεκμηριωμένη και προβλέψιμη χρησιμοποίηση τους, η λύση των γεφυρών επί δοντιών θα πρέπει να επιλέγεται στις περιπτώσεις εκείνες , όπου δεν μπορούν να τοποθετηθούν εμφυτεύματα
Προσωρινές Αποκαταστάσεις
Το στάδιο των μεταβατικών αποκαταστάσεων είναι απαραίτητο προσθετικό στάδιο στην αισθητική οδοντιατρική, προκειμένου να επιτευχθεί ένα εντυπωσιακό τελικό αποτέλεσμα.
Οι μεταβατικές αποκαταστάσεις είναι όψεις,θήκες ή γέφυρες, που συγκολλούνται προσωρινά στα δόντια-στηρίγματα, και αποκαθιστούν άμεσα και αποτελεσματικά το δόντι ή τα δόντια που τροχίζονται ακόμα κι από το πρώτο ραντεβού.
Ο ρόλος τους είναι πολυσήμαντος:
- Προστατεύουν το δόντι/δόντια στήριγμα/στηρίγματα.
- Μεταφέρουν όλες τις πληροφορίες που έχουν προκύψει από την αισθητική ανάλυση στα δόντια.
- Κατευθύνουν την επούλωση μετά από πλαστική χειρουργική των ούλων.
- Δίνουν την δυνατότητα στον επεμβαίνοντα και στον ασθενή να δουν τις διαστάσεις,αναλογίες και τη θέση των δοντιών μετά την τοποθέτηση των προσωρινών και να τα τροποποιήσουν εάν χρειάζεται.
- Επιτρέπουν την εύκολη προσθήκη ή αφαίρεση του υλικού κατασκευής τους (ακρυλική/σύνθετη ρητίνη), ώστε να επιτευχθεί ένα αρμονικό και προβλέψιμο αποτέλεσμα
- Επιτρέπουν την ελάχιστη αποκοπή των οδοντικών ιστών.
- Αναπαράγεται στις τελικές αποκαταστάσεις (πορσελάνη) -με τη βοήθεια κατάλληλων οδηγών- το αποτέλεσμα, που έχουμε διαμορφώσει επί των μεταβατικών αποκαταστάσεων.
Με απλά λόγια, ο ασθενής έρχεται με δόντια και φεύγει πάντα με δόντια.
Οι προσωρινές όψεις,στεφάνες-θήκες κατασκευάζονται προ-επεμβατικά και συγκολλούνται με προσωρινή πάστα στα δόντια, αφού ολοκληρωθεί η συνεδρία.
Ενδοριζικοί Άξονες
Η τοποθέτηση του κατάλληλου ενδορριζικού άξονα σε ένα δόντι-στήριγμα είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την αποκατάσταση των δοντιών με στεφάνες-θήκες και αποτελεί απαραίτητη επανορθωτική αποκατάσταση σε πολύ κατεστραμένα δόντια, στα οποία έχει γίνει ενδοδοντική θεραπεία.
Υλικά κατασκευής για εξατομικευμένους άξονες είναι τα χρωμιο-κοβαλτιούχα κράματα, η χρυσο-πλατίνα, τα ενισχυμένα ολοκεραμικά συστήματα, ενώ οι προκατασκευασμένοι άξονες είναι άξονες από υαλονήματα και ανθρακονήματα.
Η επιλογή του κατάλληλου άξονα εξαρτάται από το δόντι και από την προσθετική αποκατάσταση που θα υποδεχτεί.
Μερικές Οδοντοστοιχίες
Πρόκειται για κινητές προσθέσεις με μεικτή στήριξη, που στηρίζονται δηλ. είτε σε δόντια και σε ούλα, είτε σε οδοντικά εμφυτεύματα και σε ούλα. Οι μερικές οδοντοστοιχίες μπορούν να αφαιρεθούν από το στόμα και να τοποθετηθούν στη θέση τους από τον ασθενή, σε αντίθεση με τις ακίνητες αποκαταστάσεις (στεφάνες και γέφυρες), οι οποίες τοποθετούνται από τον θεράποντα στη θέση τους και δεν μπορούν να αφαιρεθούν από τον ασθενή.
Στις περιπτώσεις που δεν υπάρχουν αρκετά δόντια-στηρίγματα ή οδοντικά εμφυτεύματα για να στηρίξουν μια συγκολλούμενη γέφυρα, τότε η μερική οδοντοστοιχία ή κατά το κοινώς λεγόμενο ”μηχάνημα” είναι μια αξιόπιστη και ασφαλής λύση.
Ολικές Οδοντοστοιχίες
Είναι κινητές προσθέσεις και στηρίζονται εξ ολοκλήρου στα ούλα και στις φατνιακές ακρολοφίες (το κόκαλο που μένει μετά την εξαγωγή όλων των δοντιών). Ο ασθενής μπορεί να τις αφαιρεί και να τις επανατοποθετεί στη θέση τους κατά το δοκούν.
Πρόκειται για τις γνωστές ”μασέλες”, οι οποίες κατασκευάζονται, όταν ο ασθενής έχει χάσει όλα τα δόντια στη μια ή και στις δύο γνάθους.
Μια ολική οδοντοστοιχία αποτελεί μόνιμη λύση όταν δεν μπορούν να τοποθετηθούν οδοντικά εμφυτεύματα.
